Uit de meest recente SPIVA-analyse van S&P blijkt dat ongeveer 90% van de Amerikaanse actieve fondsen op de lange termijn slechter presteert dan hun benchmark. En van de paar fondsen die het wél goed deden, waren er nauwelijks fondsen die deze prestatie in de jaren daarna vast wisten te houden. Kunnen we iets leren van het kleine groepje dat het wél lukt?
Wat is alpha?
In de klassieke beleggingsleer bestaat het rendement van een belegging uit drie onderdelen: de risicovrije rente (bijvoorbeeld de rente op staatsobligaties), een beloning voor het nemen van marktrisico (ook wel beta genoemd), en alles wat daarbovenop komt. Dat extra stukje rendement – alpha genoemd – is de toegevoegde waarde van een actieve fondsmanager.
Deze analysemethode kan worden uitgebreid met zogenoemde stijlfactoren: bekende aandelenkenmerken die op de lange termijn extra rendement kunnen opleveren. Pas wanneer je ook daarvoor corrigeert, zie je wat er écht overblijft van de prestatie van een fondsmanager.
Wat zijn stijlfactoren?
Stijlfactoren zijn bepaalde kenmerken van aandelen die in het verleden gemiddeld hebben geleid tot een hogere verhouding tussen rendement en risico. Ze zijn gebaseerd op langlopende, terugkerende patronen in de markt. Voorbeelden hiervan zijn:
- Value: aandelen die relatief goedkoop zijn in verhouding tot hun winst;
- Quality: aandelen van winstgevende, financieel gezonde bedrijven;
- Low Volatility: aandelen waarvan de koers minder schommelt dan gemiddeld;
- Momentum: aandelen die recent al goed hebben gepresteerd.
Waarom alpha vaak verdwijnt
Veel fondsen die goed presteren, danken hun resultaat – bewust of onbewust – aan stijlfactoren zoals value of momentum. Een fonds dat bijvoorbeeld zwaar inzet op de value-factor (waarde-aandelen) kan in een goed value-jaar opvallend goed presteren. Maar dat succes komt dan vooral door de factor zelf, niet door uitzonderlijk inzicht van de fondsmanager. Deze factorstrategieën zijn namelijk relatief eenvoudig na te bootsen, bijvoorbeeld door een factorindex te volgen.
Als je de prestatie van stijlfactoren in mindering brengt op het resultaat, zie je pas wat de échte toegevoegde waarde is geweest van het fondsbeheer. En die blijkt na aftrek van kosten in veel gevallen verwaarloosbaar – of zelfs negatief. Dat is relevant om in gedachten te houden, want actieve fondsen brengen voor deze 'toegevoegde waarde' vaak hogere kosten in rekening.
Slim beleggen
Om slim te beleggen hoeft u dus niet op zoek naar die ene briljante fondsbeheerder. U kunt ook simpelweg gebruik maken van de kennis die al openbaar beschikbaar is. Door beleggingen te spreiden, de kosten laag houden en waar mogelijk rekening te houden met stijlfactoren kunt u op de lange termijn een rendement behalen waar de meeste actieve fondsbeheerders jaloers op zullen zijn.
Jaap Steur is sinds 2018 werkzaam bij Axento Vermogensbeheer. Hij is als portfoliomanager verantwoordelijk voor het dagelijks beheer van de klantportefeuilles van Care IS en Axento Vermogensbeheer.