White Arrow schreef op 3 september 2025 19:44:
Als iemand op een feestje (per ongeluk) vertelt dat hij of zij belegt in aandelen, zullen de reacties waarschijnlijk heel verschillend uitvallen. Een deel van het gezelschap zal gemiddeld genomen eerder afwijzend reageren en een beetje vies kijken. Zij zien beleggen als speculeren en dat is slecht. Hun enige aandelenbeleggingen zijn via een pensioenfonds, de rest wordt netjes weggezet op een spaarrekening om bijvoorbeeld later een huis van te kopen, een auto of wat leuks voor de kinderen.
Bij de andere groep lichten de ogen gelijk op. Het zijn de gokkers op het feestje die vragen om tips of - erger nog - zelf uitgesproken meningen hebben over wat je absoluut moet kopen en wat niet.
Ja en nee
Wat de twee groepen gemeen hebben, is dat ze beleggen zien als vorm van gokken. De een vindt het alleen verderferlijk en de ander niet. Maar is beleggen echt een vorm van gokken? In theorie niet, schrijft Danielle Labotka in een opiniestuk voor Morningstar. Maar de praktijk ziet er helaas anders uit.
Het grote verschil tussen gokken en beleggen is dat een belegger kan beschikken over eindeloos veel informatie. Hij kan jaarrekeningen doorlezen, kwartaalverslagen en analistenrapporten. Hij kan kijken naar risico's zoals een zwakke solvabiliteit, cashflow of trackrecord. Allemaal informatie die betere keuzes mogelijk maken.
Aan een roulettetafel zijn er daarentegen maar weinig opties. Het balletje kan rollen op rood of zwart, even of oneven en elk getal van 0 tot 36. Het is een pure gok wat het wordt.
Gedragsafwijkingen
Toch zijn er zeker ook gelijkenissen.
Een verstandige belegger zorgt bijvoorbeeld altijd voor een brede spreiding. Dat kan zijn door middel van een indexfonds of een mandje van aandelen uit verschillende sectoren en/of regio’s. Op die manier verklein je de kans op tegenvallers in de toekomst.
De gokkende belegger denkt daar anders over. Die kiest voor een select groepje effecten, omdat hij gelooft de waarheid in pacht te hebben en te kunnen voorspellen welke beursfondsen positief en welke negatief zullen verrassen. Dat kan goed gaan – net als met gokken – maar meestal niet.
Cognitieve vooroordelen
Labotka omschrijft het als volgt: “Het is mogelijk om weloverwogen beleggingsbeslissingen te nemen, maar de waarheid is dat mensen vaak door een gekleurde bril naar de markt kijken, waardoor ze erg slecht zijn in het voorspellen van de toekomst… Bovendien kunnen de cognitieve vooroordelen (bias) van mensen ervoor zorgen dat ze verslaafd raken aan gokken. Veel mensen geloven bijvoorbeeld dat de waarschijnlijkheid van een toekomstige gebeurtenis wordt beïnvloed door het verleden. Dat kan ertoe leiden dat – zelfs als de verliezen oplopen – er toch steeds meer aandelen worden bijgekocht, omdat dat in het verleden ook goed ging.”
Voor mensen die dat herkennen van zichzelf, heeft Labotka een advies. “Als de markt de volgende keer nerveus wordt en de volatiliteit loopt op, maak dan voor jezelf een notitie hoe diep je denkt dat de markt zal vallen en hoe lang je verwacht dat de markt laag zal blijven. Als de markt zich herstelt, kijk dan terug op de voorspellingen en stel jezelf de vraag: Had ik gelijk? Kwam ik zelfs maar in de buurt?”
De meeste mensen zullen moeten toegeven dat ze er volledig naast zaten. Beleggers die dat beseffen en een volgende keer rekening houden met hun eigen cognitieve zwaktes, zijn volgens Labotka al een stap verder verwijderd van het gokkersbestaan.
www.iexprofs.nl/Nieuws/831558/Opinie/...