Beleggersgids voor de Spaanse verkiezingen in april

Noot van de redactie: Fisher Investments heeft geen voorkeur voor een bepaalde politieke partij of politicus in welk land ook. Ons standpunt is in de hele wereld dat beleggers fouten maken als zij verblind worden door politieke partijdigheid. Wereldwijd beoordelen wij de politiek slechts op marktpotentieel en economische impact.

Dit jaar zijn er verkiezingen in een aantal Europese landen en voor het Europees Parlement. Met dat in het vooruitzicht, hebben we een behoorlijk koortsachtige discussie gezien in de financiële over populisten, afgebroken regeerperiodes en het risico dat politieke strubbelingen de financiële markten in Europa dooreen zullen schudden. Spanje is het eerst aan de beurt, op 28 april. Het naderen van de verkiezingen zou de onzekerheid op kunnen stuwen. Wij verwachten echter dat dat gauw overwaait, en dat door de uitslag de status quo – een politieke impasse – zal voortduren, wat goed nieuws is voor de aandelenmarkten.

Spanje zit al sinds de algemene verkiezingen van december 2015 met dadeloze minderheidsregeringen die geen kant op kunnen. Wegens de onbesliste verkiezingsuitslag van toen moesten er in 2016 vervroegde verkiezingen worden uitgeschreven en moest Spanje het negen maanden zonder regering stellen. Uiteindelijk vormden de zittende premier Mariano Rajoy en de centrumrechtse Partido Popular (PP) een minderheidsregering. Met slechts 170 van de 350 zetels wisten ze echter maar weinig te bereiken. In juni 2018 raakte de PP verwikkeld in een corruptieschandaal dat de regering uiteindelijk ten val bracht. Een centrumlinkse, socialistische (PSOE-) regering onder aanvoering van premier Pedro Sánchez deed haar intrede - met een nog krappere minderheid, waardoor de steun van de Catalaanse en Baskische separatisten eraan te pas moest komen. Wederom konden ze geen kant op en kwam er van regeren niet veel terecht. Zo weinig zelfs dat de begroting niet kon worden goedgekeurd omdat de separatisten hun steun aan de regering introkken toen die een paar partijleden voor het gerecht daagde wegens het houden van een onwettig referendum in 2016. De regering-Sánchez kwam ten val en er werden vervroegde verkiezingen in april uitgeschreven.

Volgens de tot dusver gehouden peilingen is geen enkele partij goed op weg om stevig in het zadel te gaan zitten of een sterke coalitieregering op de been te brengen. Dit zou betekenen dat de impasse zal voortduren. De PSOE en de PP, de twee grootste centrumpartijen, behalen volgens de laatste opiniepeilingen respectievelijk 25,4% en 22,8% van de stemmen. De kleinere populistische partijen, in het centrum Ciudadanos (CS) en ter linkerzijde Podemos, moeten het met respectievelijk 18,1% en 14,3% doen. Als de twee grootste partijen met hun geestverwanten in zee gaan, komt geen van beide ook maar in de buurt van een regeringsmeerderheid. De PSOE en Podemos, die op dezelfde golflengte zitten, halen samen amper 39,7%. Aan de overzijde brengen de PP en CS het er met 40,9% nauwelijks beter van af. Deze situatie zou de deur open kunnen zetten voor een coalitie van de PP en CS met Vox – een polariserende extreemrechtse, eurosceptische populistische partij. Maar volgens ons zal dat een onwerkbare coalitie blijken. Er is wellicht maar weinig overlap tussen de standpunten van Vox en die van de potentiële coalitiepartners, wat de regering zou verlammen. Bovendien is het allerminst zeker dat een dergelijke driepartijencoalitie een meerderheid haalt – in de peilingen brengen deze drie het samen tot 50,6%, en we hebben nog maar een paar weken te gaan.

Ook andere mogelijke partijencombinaties lijken te zullen uitlopen op een impasse. Een nieuwe coalitie onder aanvoering van de socialisten zal wellicht niet zonder de steun van de separatisten kunnen, maar de regering-Sánchez maakt geen aanstalten om af te zien van de rechtsvervolging van de separatistische leiders. Het lijkt ons dan ook waarschijnlijk dat het formatieberaad lang zal duren – met mogelijk een wankele coalitie of wederom een minderheidsregering als resultaat.

Wat de gevolgen betreft: terwijl het land onregeerbaar was, is het de Spaanse economie voor de wind gegaan. Sinds het eerste kwartaal van 2016, kort nadat de binnenlandse politiek barsten ging vertonen, bedroeg de bbp-groei (groei van het bruto binnenlands product – een maatstaf van de overheid voor de economische output) gemiddeld 2,7% op jaarbasis. In dezelfde periode kende de eurozone een bbp-groei van 2,0%. Een en ander heeft volgens ons veel te maken met de wetgeving ter hervorming van de arbeidsmarkt na de Spaanse recessie. De arbeidsmarkten werden geliberaliseerd en bedrijven konden hun activiteiten stroomlijnen. Gedurende een politieke impasse zullen politici deze hervormingen waarschijnlijk niet kunnen terugdraaien.

Een politieke impasse beperkt meestal het risico op nieuwe, ingrijpende wetgeving en houdt voor de bedrijven de status quo in stand, waardoor ze kunnen plannen voor de toekomst. Heel wat kiezers lijken uit te zijn op actieve regeringen en zogenaamd groeibeleid, maar volgens ons komen er bij wijzigingen in de wet- en regelgeving voor ondernemingen vaak winnaars en verliezers uit de bus, met alle onzekerheid van dien. Als de rechtsvoorschriften veranderen, neemt volgens ons de onzekerheid toe en nemen de investeringen af, wat de groei kan afremmen. Omdat ondernemingen zich aanpassen aan een veranderend bedrijfsklimaat, moeten ze bij nieuwe rechtsvoorschriften ook extra uitgaven doen, en dat kan de winstgroei drukken. Vandaar dat we de politieke impasse een goede zaak vinden voor de aandelenmarkten, want het bedrijfsleven vaart wel bij een status quo. Dat staat Spanje wellicht te wachten dit voorjaar.

Fisher Investments Nederland is het Nederlandse bijkantoor van Fisher Investments Europe Limited. Fisher Investments Nederland is ingeschreven bij de Nederlandse Kamer van Koophandel onder nummer 57731446. Als Nederlands bijkantoor van Fisher Investments Europe Limited staat Fisher Investments Nederland onder toezicht van de Britse toezichthouder FCA en, op basis van kennisgeving, van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Fisher Investments Europe Limited is geautoriseerd en gereguleerd door de Britse toezichthouder Financial Conduct Authority (FCA-nummer 191609). Het is geregistreerd in Engeland (ondernemingsnummer 3850593). Fisher Investments Europe Limited heeft als maatschappelijke zetel: 2nd Floor, 6-10 Whitfield Street, London, W1T 2RE, Verenigd Koninkrijk.

Fisher Investments Europe Limited besteedt het portefeuillebeheer uit aan zijn moedermaatschappij, Fisher Asset Management, LLC, dat opereert onder de naam Fisher Investments, gevestigd is in de VS en onder toezicht van de Amerikaanse Securities and Exchange Commission staat. Beleggen op de beurs brengt het risico van verlies met zich mee en er is geen garantie dat het belegde kapitaal geheel of gedeeltelijk terugbetaald zal worden. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie of betrouwbare indicatie van toekomstig rendement. De waarde en opbrengst van de beleggingen volgen de schommelingen van de wereldwijde aandelenmarkten en van de internationale wisselkoersen.