Om onaangename verrassingen te voorkomen: weet wat u bezit

Noot van de redactie: na het publiceren van dit artikel heeft H2O Asset Management ons gecontacteerd om de portrettering door de financiële media van dit verhaal te weerleggen, evenals sommige van de bronnen die we hebben gebruikt en ze hebben benadrukt dat ze de aflossing van de desbetreffende fondsen niet hadden verhinderd. We hebben onze tekst aangepast om te verduidelijken dat het bedrijf de maatregel van “swing pricing” introduceerde in 2017 en we geven beide kanten van dit verhaal om aan te tonen hoe belangrijk het is om zelf de liquidatieregels van een fonds te onderzoeken.

Weet u hoe makkelijk – of moeilijk – het is om uw fondsbeleggingen in te ruilen voor contant geld? Wij denken dat u er goed aan zou doen om dit te weten. De moeilijkheden die beleggers in drie spraakmakende gevallen ondervonden om hun geld terug te vragen benadrukken hoe belangrijk het is om goed te kijken naar liquiditeit – hoe snel en eenvoudig u uw aandelen kunt verzilveren zonder de koers nadelig te beïnvloeden. Door te weten wat u bezit – waaronder de regels en risico’s die samenhangen met terugkoop – komt u niet voor onaangename verrassingen te staan wanneer u het geld hard nodig hebt.

Onlangs liepen beleggers in fondsen van de Britse fondsbeheerders Woodford Investment Management en H2O Asset Management, en tevens van de Zwitserse vermogensbeheerder GAM Holding AG tegen verschillende problemen aan toen ze hun geld wilden opnemen.[i] Later in juni besloot H2O tot “swing pricing”, waardoor beleggers die snel geld wilden opnemen 3% tot 7% van de waarde van hun beleggingen kwijtraakten, een maatregel die het bedrijf voor het eerst aankondigde in 2017.[ii] Vorige zomer schortte ook GAM de handel in zijn Absolute Return Bond Funds op, die 12% van zijn beheerde vermogen vertegenwoordigen.[iii] In mei was de liquidatie van deze fondsen nog steeds niet afgerond.[iv] De gemene deler bij de drie gevallen: fondsen die verklaren dat u uw geld dagelijks op zou kunnen nemen, maar uw activa grotendeels beleggen in moeilijk te verkopen activa.

Als u snel wilt kunnen beschikken over contant geld, moet u zorgvuldig nagaan of een belegging u dat kan bieden. Dit geldt voor stijgende markten zoals in juni 2019 (zoals deze drie voorbeelden laten zien) maar ook in perioden dat de markten in zwaar weer verkeren.[v] Als het fonds geconcentreerd is in illiquide, zeer weinig verhandelde beleggingen, kunnen geldopnames onder bepaalde omstandigheden of op initiatief van de beheerders beperkt worden. Britse vastgoedfondsen na het brexitreferendum in 2016 zijn hier een goed voorbeeld van. Veel fondsen hadden te maken met een omvangrijke kapitaaluitstroom, waarop sommige beheerders besloten om geldopnames te blokkeren.[vi] Om te voldoen aan terugkoopverzoeken van beleggers moesten deze vastgoedfondsen hun onroerende activa snel van de hand doen – tegen dumpprijzen. Dus riepen sommige beheerders terugkopen tijdelijk een halt toe om te voorkomen dat ze een heleboel vastgoed noodgedwongen voor een habbekrats moesten verkopen.

Onverwacht vastzitten in een fonds lijkt ons een ramp. Het is dan ook aan u om in kaart brengen wat de regels voor geldopnames en de voorwaarden van een lock-up zijn en wanneer deze in werking treden. Het prospectus kan hier uitkomst bieden. En anders kunt u kijken of vergelijkbare fondsen al eerder geldopnames hebben geblokkeerd. Stel uw financieel deskundige kritische vragen over de liquiditeit en de mogelijkheid dat “redemption gates” geldopnames in de weg staan. Verder moet een fonds u kunnen voorlichten over de liquiditeit van zijn posities. De beheerder weet ongetwijfeld hoe de activa van het fonds op de beurs presteren en moet daar open over zijn. Zo niet, dan kan dit wijzen op mogelijke problemen.

Makelaars die het fonds aan de man brengen moeten ook rechtdoorzee zijn. Als u een “top buy”-fonds voorgeschoteld krijgt – zoals veel fondsen van Woodford door Britse beleggers werden beschouwd – informeer dan naar de liquiditeit. Vraag hoe het rendement is behaald en of er een hefboom wordt gebruikt. Als u op een lock-up-risico stuit maar de belegging toch ziet zitten, is dat prima! Wat uiteindelijk de doorslag geeft, zijn uw doelen, behoeften en wensen. Maar in dat geval denken we dat u er goed aan doet andere mogelijkheden te hebben om aan uw geldopnamebehoeften op korte termijn te voldoen, voor het geval dat.

Het risico van een lock-up kan ook op andere manieren worden geëvalueerd. U kunt zelf de beleggingen van een fonds bestuderen om na te gaan hoe liquide ze zijn. Kijk welk deel van de fondsposities beursgenoteerd is en welk deel niet. De EU-richtlijn inzake fondsen waarvan de participaties aan het publiek worden verkocht – Instellingen voor Collectieve Belegging in Effecten, ofwel ICBE’s – bepaalt dat illiquide beleggingen niet meer dan 10% van de activa van een fonds mogen bedragen. Hoe dichter uw fonds tegen deze grenswaarde aanzit, hoe groter de kans op een lock-up. Zelfs deze maatregel is helaas geen wondermiddel. De richtlijn is namelijk alleen van toepassing op aandelen die niet op de beurs worden verhandeld. Als een fonds niet-beursgenoteerde activa aanhoudt – die niet vrij verhandeld worden – betekent dit doorgaans dat deze activa niet liquide zijn. Maar een beursnotering staat niet altijd garant voor liquiditeit, aangezien een aantal kleine, onbekende beurzen niet veel handel vereisen. Dit was het geval bij Woodford: het fonds hield niet-beursgenoteerde en beursgenoteerde illiquide activa aan. De ervaring leert echter dat dit scenario een uitzondering is, en geen regel.

Het dagelijkse koersverloop van een fonds afzetten tegen de algemene markt of vergelijkbare effecten kan ook bruikbare informatie opleveren. Als een 100% wereldwijd aandelenfonds veel sterker (of minder sterk) schommelt dan een vergelijkbare wereldwijde aandelenindex zoals de MSCI World, informeer dan eens bij uw financieel deskundige hoe dat komt. Het kan wijzen op een hefboomeffect of illiquide activa. Wat voor fonds u ook kiest, wij denken dat het van belang is de ontwikkeling ervan af te zetten tegen een relevante index van aandelen of vastrentende effecten – een benchmark.

Deze recente lock-ups zijn wellicht schrikwekkend, maar u kunt zich indekken. Wees op uw hoede, kijk verder dan uw neus lang is, stel kritische vragen en vraag uw financieel deskundige om tekst en uitleg door te verwijzen naar een benchmark.

Fisher Investments Nederland is het Nederlandse bijkantoor van Fisher Investments Europe Limited. Fisher Investments Nederland is ingeschreven bij de Nederlandse Kamer van Koophandel onder nummer 57731446. Als Nederlands bijkantoor van Fisher Investments Europe Limited staat Fisher Investments Nederland onder toezicht van de Britse toezichthouder FCA en, op basis van kennisgeving, van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Fisher Investments Europe Limited is geautoriseerd en gereguleerd door de Britse toezichthouder Financial Conduct Authority (FCA-nummer 191609). Het is geregistreerd in Engeland (ondernemingsnummer 3850593). Fisher Investments Europe Limited heeft als maatschappelijke zetel: 2nd Floor, 6-10 Whitfield Street, London, W1T 2RE, Verenigd Koninkrijk.

Fisher Investments Europe Limited besteedt het portefeuillebeheer uit aan zijn moedermaatschappij, Fisher Asset Management, LLC, dat opereert onder de naam Fisher Investments, gevestigd is in de VS en onder toezicht van de Amerikaanse Securities and Exchange Commission staat. Beleggen op de beurs brengt het risico van verlies met zich mee en er is geen garantie dat het belegde kapitaal geheel of gedeeltelijk terugbetaald zal worden. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie of betrouwbare indicatie van toekomstig rendement. De waarde en opbrengst van de beleggingen volgen de schommelingen van de wereldwijde aandelenmarkten en van de internationale wisselkoersen.

[i] “GAM. Woodford. H2O. There’s Never One Cockroach”, Mark Gilbert, Bloomberg, 20/6/2019. https://www.washingtonpost.com/business/gam-woodford-h2o-theres-never-one-cockroach/2019/06/20/c7a70b9e-936d-11e9-956a-88c291ab5c38_story.html

[ii] “H2O Moves to Stem Outflows After Liquidity Issues”, Sebastian Cheek, Portfolio Adviser, 24/6/2019. https://portfolio-adviser.com/h2o-moves-to-stem-outflows-after-liquidity-issues/

[iii] “Gam Strikes Deal With Steel Magnate to Offload ARBF Stub”, Kristen McGachey, Portfolio Adviser, 17/4/2019. https://portfolio-adviser.com/gam-strikes-deal-with-steel-magnate-to-offload-arbf-stub/

[iv] “Gam Warns Profits Have Been Wiped as ARBF Liquidation Winds Up”, Jessica Tasman-Jones, Portfolio Adviser, 10/7/2019. https://portfolio-adviser.com/gam-warns-profits-have-been-wiped-as-arbf-liquidation-winds-up/

[v] Gebaseerd op het rendement van de MSCI World Index in juni 2019.

[vi] “UK Real-Estate Funds Question Redemption Strategies Post-Brexit”, Peter Grant, The Wall Street Journal, 7/9/2016. https://www.fnlondon.com/articles/uk-real-estate-funds-redemption-strategies-compared-20160907